Niemiecki projekt Riese (z niem. Olbrzym) jest jednym z najbardziej tajemniczych programów realizowanych w czasach drugiej wojny światowej przez Trzecią Rzeszę. Nie wiadomo dokładnie, dlaczego hitlerowcy zdecydowali się na tworzenie ogromnych, podziemnych tuneli łączących różne punkty zlokalizowane pod Górami Sowimi. Co ciekawe, projekt był realizowany nawet pod koniec światowego konfliktu, a więc w momencie, gdy niemal przesądzona była klęska Niemiec. Obecnie projekt jest częściowo udostępniony do zwiedzania. Jedną z najważniejszych atrakcji tego kompleksu są Sztolnie Walimskie. W tym materiale wskazujemy, co wchodzi w skład projektu Riese. Podpowiadamy, ile trwa zwiedzanie kompleksu Riese oraz gdzie znajduje się dokładna lokalizacja wspomnianych sztolni.
Co to jest i co wchodzi w skład projektu Riese?
Kompleks Riese to plan budowy górniczych tuneli tuż pod Górami Sowimi oraz zamkiem Książ. Został on rozpoczęty w 1943 roku, a jego budowę przerwano dwa lata później. Jedna z hipotez wskazuje, iż miała to być tajna kwatera główna Adolfa Hitlera. Prace budowlane pochłonęły setki milionów ówczesnych marek. Wskazuje się, iż na budowę Riese przeznaczoną podobną ilość materiałów, ile zużywano rocznie na budowę schronów wojennych dla niemieckich cywilów. W skład kompleksu wchodzi kilka najważniejszych obiektów:
- tunele pod zamkiem Książ wraz z m.in. kolejką wąskotorową;
- tunele rzeczka w gminie Walim wraz z telefoniczną centralą;
- olbrzymie tunele Włodarz, których łączna długość wynosi ok. 3,2 kilometra;
- wykuty w skale zespół sztolni Jugowice Górne – Jawornik;
- tunele Głuszyca – Osówka, Soboń, Sokolec – Gontowa czy Wielka Sowa.
W węższym i potocznym znaczeniu „Riese” to właśnie kompleks Rzeczka, czyli jeden z siedmiu części ogromnego Riese budowanego przez Niemców pod koniec II wojny światowej. Jednym z najciekawszych punktów tzw. Rzeczki są Sztolnie Walimskie. To długa na ok. pół kilometra trasa piesza wiodąca podziemnymi ścieżkami. Znajduje się ona tuż obok siedziby gminy Walim, przy drodze umiejscowionej na zachodniej ścianie Parku Krajobrazowego Gór Sowich.
Projekt Riese – zwiedzanie
Atrakcje kompleksu Riesie – które najciekawsze? Sztolnie Walimskie, wchodzące w skład projektu Riese, to punkt, który zdecydowanie warto uwzględnić w planie wycieczki prowadzącej w okolice Gór Sowich. Sztolnie otwarte są codziennie (oprócz wybranych dni świątecznych), ale ze względu na wzmożony ruch oraz wąskie korytarze podziemne, czas oczekiwania na wejście może wynosić 40 minut (a nawet dłużej). W poniższej tabeli prezentujemy szczegółową rozpiskę godzin, w których czynne jest to podziemne, interaktywne muzeum.
| Projekt Riese – zwiedzanie i godziny otwarcia Sztolni Walimskich | ||
| Okres zimowy (październik – kwiecień) | dni robocze | 9:00 – 16:00 |
| soboty i niedziele | 9:00 – 17:00 | |
| Okres letni (maj – wrzesień) | dni robocze | 9:00 – 17:00 |
| soboty i niedziele | 9:00 – 18:00 | |
Wyjątkiem jest Nowy Rok, kiedy to obiekt jest czynny od godziny 11:00. Warto również zaznaczyć, iż w Niedzielę Wielkanocną, Święto Zmarłych i Święta Bożego Narodzenia sztolnia pozostaje zamknięta. W Sobotę Wielkanocną oraz Sylwestra ostatnie wejście odbywa się o godzinie 14:00. Zwiedzanie podziemnego kompleksu trwa ok. 60 minut i odbywa się zawsze z przewodnikiem. Nie ma możliwości samodzielnego przemierzania korytarzy.
Kompleks Riese trasa podziemna – jak przygotować się na zwiedzanie?
W tunelach Sztolni Walimskiej panuje niska temperatura. Najczęściej jest to ok. 6°C. Na teren obiektu nie można wchodzić ze zwierzętami domowymi. Wyjątkiem jest pies przewodnik, który może towarzyszyć osobie z niepełnosprawnością. Turystom zaleca się zaopatrzenie w ciepły ubiór oraz wygodne obuwie – na miejscu panuje dosyć duża wilgotność. Podróż po wyrobiskach możliwa jest również z audio-przewodnikiem. (dostępny jest obecnie w trzech językach: niemieckim, angielskim oraz francuskim). Ceny biletów kształtują się następująco:
- bilet normalny – 35 PLN,
- bilet ulgowy – 30 PLN,
- audio-przewodnik – dodatkowe 14 PLN,
- dzieci do 4. roku życia – wstęp bezpłatny.
Wielodzietne rodziny mogą skorzystać z ulgi wynoszącej 2 PLN (po okazaniu Karty Dużej Rodziny). Trasa zwiedzania biegnie przez wyrobiska położone pod powierzchnią gruntu. Zwiedzający mogą zobaczyć m.in. starą wartownię oraz podziemne hale kompleksu, o których szczegółowo opowiada doświadczony przewodnik. Wewnątrz sztolni można obejrzeć również wystawę grafik oraz posłuchać wielu fascynujących nagrań audiowizualnych prezentowanych na poszczególnych etapach trasy.
